3e Advent
ds. Jantine Heuvelink
Schriftlezing: Johannes 3: 22-30
Inleiding op de
Schriftlezing
We lezen vandaag net als
vorige week over Johannes de Doper. Johannes bereidt de mensen voor op de komst
van Jezus. In alles wat Johannes de Doper doet en zegt, wijst hij van zichzelf
af naar die Ander die na Hem komt. En hij noemt zichzelf getuige, getuige van
het licht dat komt, getuige van de Messias.
Eerder is al verteld dat
Johannes de mensen oproept om zich te bekeren en dat hij hen doopt ten teken
van een nieuw begin. Vandaag horen we hoe de leerlingen van Johannes zien dat
heel veel mensen ineens naar Jezus toegaan om gedoopt te worden. Wat krijgen we
nou, vragen de leerlingen van Johannes zich af, ze gaan allemaal naar die ander.
Maar Johannes zegt: dit
is precies wat gebeuren moet! Dat alle mensen naar Jezus toegaan dat is de
bedoeling. Dat is geweldig, dat vervult mij met grote vreugde.
Die vreugde van Johannes
is precies wat profeten en psalmen noemen als kenmerk van het moment dat de Messias
komt. In de lezing uit de profetie van Jesaja (65: 17-25) die hoort bij vandaag
staat het zo ‘Zie, ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Er zal alleen
maar blijdschap zijn en groot gejuich om wat ik schep. Ik herschep Jeruzalem in
een jubelende stad en schenk haar bevolking vreugde.’
Psalm 126 is de psalm
van deze zondag en ook daarin wordt een beeld geschetst van grote vreugde. We horen
eerst die gezongen psalm en daarna het evangelie van Johannes.
Overweging
1. Gemeente van Jezus
Christus,
Die vreugde van
Johannes, daar gaat het vandaag om. Die vreugde die overweldigt, die groter is
dan een mens, die komt als God en mensen met elkaar verbonden raken.
Want dat is wat er
gebeurt met al die mensen die naar Jezus toe gaan. Daar ontstaat een verbinding
tussen God en mensen, de mensen ontvangen wat door de hemel
gegeven wordt.
Het is goed en vreugdevol wat er gebeurt. Nu kan het
feest echt beginnen.
Feest is het andere beeld dat Johannes gebruikt. De
bruid vindt de bruidegom, dat is een Bijbels beeld voor de verbintenis van het
volk Israël of de gemeente met God. (o.a. Jer 31:3, Hooglied). Die verbintenis, zegt Johannes, vindt hier
plaats en Johannes staat erbij als getuige, als vriend, als ‘best man’. En wat
wil je in die rol nou liever dan dat de bruid en de bruidegom elkaar gevonden
hebben? Dus ja, Johannes is blij. Alle mensen gaan naar Jezus, goed zo.
2. Gaudete, verheugt u, zo heet deze zondag en we
doen ons best: er schijnt steeds meer licht en het kleurt deze zondag roze. Maar
blij? Hoe blij zijn wij?
Misschien rijzen er bij ons ook wel vragen, net als
in het verhaal.
Een Jood, bedoeld is iemand van de gevestigde
religieuze orde, stelt vragen over de doop als reinigingsritueel. En de
leerlingen van Johannes stellen vragen bij al die toeloop naar Jezus.
Blijkbaar gaan de dingen niet zoals ze horen te gaan
of naar verwachting zouden gaan.
Op verschillende punten doet ons verhaal vandaag
denken aan het verhaal in het hoofdstuk hiervoor over de bruiloft te Kana
(Johannes 2: 1-11). Daar staan op een bruiloft zes stenen watervaten klaar voor
het reinigingsritueel. Als de wijn opraakt, dreigt de feestvreugde te
verstommen. Op aanwijzen van Jezus scheppen de dienaren de watervaten van het
reinigingsritueel tot de rand toe vol met water. Als de dienaren daaruit
scheppen en de ceremoniemeester ervan laten proeven, getuigt deze dat het water
wijn geworden is. De beste wijn komt op het eind. Het bruiloftsfeest is gered
en de vreugde is compleet.
Het hing heel anders dan verwacht op dat
bruiloftsfeest met die vaten voor dat reinigingsritueel en met de rol van Jezus
en de wijn.
Als we dat verhaal van de bruiloft te Kana in ons
achterhoofd houden, zien we overeenkomsten met de vragen die nu gesteld worden
bij dat dopen wat Jezus doet en al die mensen die erop afkomen. Johannes
getuigt met zijn uitleg dat dit is waar het om gaat: Jezus is de Messias. Door
Jezus ontvangen de mensen wat uit de hemel van God komt. Dat de mensen naar
Jezus toekomen, laat zien dat Hij de bruidegom is. En Johannes hoort de stem
van de bruidegom, herkent hem, zoals een schaap zijn herder, en wordt blij. De
tijd is gekomen van het feest, waar hij de mensen op heeft voorbereid.
3. Welk feest is dat?
Is dat kerst? Ja, dat God mens geworden is en in
Jezus onder mensen heeft gewoond, daar getuigt Johannes van. Maar het is
evenzeer Pasen. Want er is definitief een nieuwe tijd aangebroken, waarin God
zich met mensen verbindt door de doop in Jezus’ dood en opstaan.
Johannes hoort de stem van de bruidegom en wordt
blij. Is die blijdschap voor ons herkenbaar?
Misschien komt het wat opgelegd over.
Het is goed om te zien dat in de Bijbeltekst vreugde
niet iets is wat je kunt bedenken, of bevatten. Het is iets dat je overkomt. Ik
heb op deze plek al eerder mijn tante geciteerd met haar uitspraak: ‘De hemel
geeft, wie vangt die heeft’.
Het kan je overkomen, dat je hart oplicht, dat iets
je raakt, dat je iets ziet gebeuren wat goed is, of God, dat je vult met
vreugde.
Dat hoeft niet groot en uitbundig te zijn.
Ik zal nooit vergeten hoe zeven jaar geleden een mij
dierbaar iemand mij opbelde om te vertellen dat er eindelijk na al die jaren
van wachten een positieve test was van een zwangerschap. Het was nog heel pril
en het kon, net als al die andere keren, nog helemaal misgaan, maar, zo klonk
aan de andere kant van de lijn: ‘vandaag zijn we blij’.
Kwetsbare blijdschap.
Zo zie ik ook de blijdschap van Johannes. Want
vergis je niet, er is niets naïef aan zijn blijdschap. Die blijdschap vlakt
alle pijn en verdriet en angst niet uit. Zoals al staat aangekondigd, zal vlak
hierna Johannes worden gevangen genomen en vermoord.
De blijdschap is kwetsbaar, is niet de euforie van
de overwinning, maar het verheugen op iets nieuws dat al begonnen is. Het is
blijdschap die je even optilt uit de dagelijkse zorgen, een lichtpuntje te midden
van duisternis.
Het is blijdschap die ons kan overkomen als we het avondmaal
vieren, als we vooruitgrijpen op een tijd die al begonnen is toen God in Jezus
mens werd. Dat God zich met mensen verbindt, dat wij die verbondenheid kunnen
ervaren en vieren, dat stemt ons tot vreugde.
Vandaag
zijn we blij om de stem die we horen en herkennen.
Luister en verheug je.
Amen.